Proaktif Kişilik

Bob Nelson “Hayattaki en büyük hata bir başkası için çalıştığını düşünmektir,” der. Proaktif çalışanlar, yeni liderlerin ihtiyaç duyduğu, işini kendi işi gibi benimseyen, görev tanımının sınırlarını aşmaya hazır, yaptığı işi daha iyi yapabilmek için değişimi zorlayan ve katma değer üreten kişilerdir.Starbucks’a  yılda 100 milyon dolar kazandıran Frappuccino içeceği California’lı bir dükkan yöneticisi tarafından bulunmuştur. Bir başka şirkette her akşam bütün çalışanların bilgisayarlarını kapatmasını öneren bir çalışan şirkete yılda 268,000 dolar kazandırmıştır.

Proaktif kişiler, her bireyin  kendisine bir hedef koyacak ve bu hedef doğrultusunda sebatla çaba gösterecek zekaya, cesarete ve güce sahip olduğuna inanırlar.

Proaktif bireylerin bir başka özelliği kendi gelişimlerinden kendilerinin sorumlu olduğuna ilişkin inançlarıdır. Onlara göre hayatı belirleyen dış etkenler değil, kişinin seçimleridir.  Proaktif kişi gerçeklerle yüzleşmeye hazırdır. Olumsuz durumlarda hatayı kendinde arar ve  başkalarını ya da koşulları suçlamaktan kaçınır. Proaktif kişinin sorumluluk duygusu, geleceğe ve olayların akışını ve gidişini değiştirmeye yöneliktir.  Problemin nedeni, ister kendisi ister başkaları olsun, o problemin çözümüne odaklanır. Olumsuz sonuçlar karşısında geçmişe odaklanarak kendini suçlamak, olumlu sonuçlar karşısında da başarının tümünü kendinden bilmek proaktif kişinin sorumluluk duygusuyla bağdaşmaz.

Proaktif bireyi yönlendiren bir değerler sistemi vardır. Proaktif kişi değerlerinin  farkındadır ve eylemlerini bu doğrultuda kendisi seçer ve belirler.

Proaktif kişinin vizyonu vardır. Belirli hedeflere ulaşmak için uğraşmak hayatı anlamlı kılar. Sürekli gelişmeye inanır ve bu yönde uğraşır. Kendi kendilerine bir misyon yüklemişlerdir.

Proaktif davranışın temel öncüllerinden biri proaktif kişiliktir. Proaktif kişilik koşullar ne olursa olsun kişisel inisiyatif almaya eğilimli olmakla ilgili kalıcı bir kişilik özelliğidir. Böyle bir kişilik, şartlar tarafından çok kısıtlanmaz ve ortamda değişikliğe yol açar. Proaktif kişiliğin, iş performansı, strese dayanıklılık, etkili liderlik, kurumsal inisiyatiflere katılma, ekip performansı, ve girişimcilik gibi pek çok önemli bireysel ve kurumsal sonuçla olumlu bir şekilde bağlantılı olduğu saptanmıştır.